Akupunktur, yaklaşık 5000 yıldır uygulanan, vücutta ve kulakta tanımlanmış birçok noktalara iğne batırarak yapılan bir tedavidir. Tedavide temel amaç vücut sistemlerinin kendi iyileşme mekanizmalarını uyandırarak hastalıkların tedavisini sağlamaktır. Akupunktur sadece Çin ve Uzak Doğu ülkelerinde değil Almanya, Avusturya, Fransa gibi pek çok Avrupa ülkelerinde de uygulanmaktadır. Bilimsel platfomlarda yapılan araştırmalarda akupunktur ile ilgili bugün itibarıyla binlerce bilimsel yayın bulunmaktadır. Birçok hastalıkta etkinliği kanıtlanmış ve kas iskelet sistemi hastalıkları tedavisinde tedavi rehberlerine önerilen tedavi olarak girmiştir.
Akupunktur, bir denge tedavisidir. Kişilere sağlıklı ve huzurlu bir yaşamın kapılarını açar. Akupunktura göre hastalıklar, enerji dengesi bozukluğundan ortaya çıkar ve bu denge tekrar korunduğunda da hastalar iyileşirler. Vücudun kendi kendini onarım gücü çok yüksektir. Bu gücü harekete geçiren belli uyarı noktaları bulunmaktadır. Her hastalık içinse ayrı program ve ayrı noktalar bulunur. Önemli olan doğru bir teşhisle, hangi noktaya nasıl bir uyarı yapılacağıdır. Vücudumuzdaki belirli akupunktur noktalarına iğneler sayesinde yapılan uyarılarla organizmanın hemen her yerine ulaşabilecek haberler iletilmektedir. Bu iletişim sayesinde uyarılar beyne ulaşır. Beyin de bu uyaranı gerekli organlara ulaştırır ve ilgili organ ve uzuvlardaki enerji dengesi düzelir. Bu uyarı ile vücudun kendi kimyasal maddeleri, hormonları, enzimleri salgılanır. Böylece vücudun kendi iyileştirme gücü harekete geçer. Dengenin sağlanmasıyla birlikte hastalıklarda iyileşmeye başlar.
Kısacası akupunktur; organlar ve vücut yüzeyi arasındaki sinirsel bir bağlantı olduğu ilkesiyle, hastalığın hangi akupunktur noktasının etkisinde olduğu bilinerek, çoğunlukla iğneyle bu noktaları uyarma şeklinde gerçekleştirilen bir yöntemdir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından 1974 yılında tedavi yöntemi olarak kabul edilen akupunkturun başarılı olması için mutlaka uzman birinin uygulamayı yapması gerekir.
Ülkemizde akupunktur uygulaması Sağlık Bakanlığı tarafından verilen ve denetlenen kurslardan alınan sertifikaların varlığı şartı ile sadece hekim ve diş hekimleri tarafından uygulanabilir. Akupunktur uygulama sertifikaları 7 yılda bir yine Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan değerlendirme ile güncellenmek zorundadır. Uygulama yapılan yerler Sağlık Müdürlüklerince düzenli olarak denetlenerek uygun ve sağlıklı ortamlarda klinik uygulamanın yapılması için titizlik gösterilmektedir.
Akupunktur etki mekanizması nasıl?
Akupunkturun etkinliği geleneksel Çin Tıbbı’na göre vücudumuzda kan gibi dolaşan Qi(Çi) adı verilen hayat enerjisinin düzgün ve dengeli olmasının sağlanması temeline dayanır. Düzgün ve dengeli akışı olan Qi enerjisi hormonal, sinirsel ve fonksiyonel tüm sistemlerin bütünsel olarak iyi işlemesi ve sağlıklı olma durumunu oluşturur.
Vücuda iğnelerin uygulandığı tanımlanmış akupunktur noktaları incelendiğinde bu noktaların damar ve sinir ağından zengin alanlar olduğu saptanmıştır. Akupunktur noktaları ciltte dar cilt altına doğru daha genişleyen koni şeklindedir ve basmakla hafif ağrılı yerlerdir. Her bir akupunktur noktasının olduğu yer, yakın alanı ve uzak bölgelere etkileri vardır. Akupunktur tedavisinde bu noktalar özelliklerine ve yerleştikleri meridyene göre kullanılır. Özellikle sistemik etkili denilen akupunktur noktaları hastalığın nedenine göre seçilen ve tedavi etkinliğini arttıran noktalardır.
Akupunktur noktalarına iğneler sayesinde yapılan uyarılar, sinir ağı ile beyine ulaşır. Beyin de bu uyarıları gerekli organlara ileterek, ilgili organ ve uzuvlardaki enerji dengesini düzenler. Tedavi sonucunda, enerji değişimiyle kişinin bedeninde, zihninde, ruhunda dengelenme ve iyileşme meydana gelir.
Akupunktur nasıl uygulanır?
Haftada 1 veya 2 gün olarak başlayan tedavi genellikle 8 ile 20 seans arasında bitirilebilmektedir. Uygulama farklı uzunluk ve çaptaki steril akupunktur iğneleri ile yapılır ve bir seans yaklaşık 20 dakika sürer. Sakin bir ortamda yapılan tedaviler etkinliği arttırır. Ayrıca yine bir akupunktur uygulama şekli olan elektroakupunktur da kanıta dayalı tıp açısından oldukça etkin bir uygulama olup akupunktur iğnelerinden alçak frekanslı akımların verilmesi ile gerçekleştirilir. Akupunkturun bir diğer uygulama şekli mikrosistem akupunktur denilen yöntemdir. Mikrosistem demekteki kasıt tüm vücuttaki organların, dokuların, yapıların temsil edildiği alanlara sahip küçük bölgeler olarak tanımlanabilir. Bu amaçla en sık kullanılan bölge kulak akupunkturudur.
Kulak akupunkturu kulağın dedektör denen tarayıcı cihazlarla taranarak cilt direncinde farklılık bulunan hastalıkla ilgili alanlara iğne batırılması ile gerçekleştirilir. Geleneksel Çin Tıbbında tarif edilen standart noktaların yanısıra Batı tıp ekollerinden kaynaklı Nogier akupunkturu ile tedaviyi tamamlamak mümkündür. Kulakta elektroakupunktur yapılmamakla birlikte etkinin uzatılmak istendiği hastalarda kalıcı iğne uygulaması da yapılabilir.